لینک دریافت خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش اماده پرینت )
تعداد : 16 صفحه
قسمتی متن :
اشاره مختصر تحول باستان شناسی ایران
دکتر صادق ملک شهمیرزادی
مقدمه
از زمان تشکیل اداره کل باستان شناسی که خود تغییر نام یافته اداره عتیقات بوده امروز عنوان «مرکز باستان شناسی ایران» یکی سازمان تابع وزارت فرهنگ اموزش عالی بیش نیم قرن نمی گذرد.
قدمت تاسیس گروه اموزشی باستانشناسی دانشگاه تهران حتی نیم قرن نمی رسد. دو نهاد فرهنگی، تحقیقاتی پژوهشی عنوان دو تشکیلات سازمان یافته ایرانی اندازه جدید هستند که احتمالا تدوین تاریخ چگونگی تغییرات تحولات نیاز زمان بیشتری دارد مدارک اسناد رویدادهای درون سازمانی انها بتوان راحتی اختیار داشت. همین جهت توان عنوان اشاره مختصر تحول تشکیلات باستان شناسی ایران بررسی انتخاب نمود هدف چنین بررسی نظری فعالیت تحقیقاتی پژوهشی زمینه مطالعات باستان شناسی تشیلاتی ایران توسط ایرانیان دانست. جدید بودن تشکیلات باستان شناسی ایران نهادهای مشابه سایر نقاط جهان یک مقایسه ساده توان روشن نمود. مثلا «با مقایسه موطه لوور (Luvro) پاریس که سال 1793 میلادی (برابر 1172هـ.ش) 4 سال بعد پیروزی انقلاب کبیر فرانسه طرف انقلابیون ملت فرانسه اهدا رسما» موزه جمهوری فرانسه که گاهی نام موزه ملی فرانسه نامیده افتتاح گردید، ایران فکر تاسیس یک موزه ملی 123 سال بعد پدید امد. اگر کشور انگلستان سال 1882 میلادی لایحه حفظ میراث فرهنگی توسط یک بانکدار عضو پارلمان نام جان لوباک مجلس ارائه تصویب مجلس انگلستان گذشت ایران مجلس شورای ملی سال 1306 هـ . ش (برابر 1927 میلادی) موفق امتیاز انحصار حفاری کاوش باستانی تمام ایران که رسما سال 1900 میلادی (1279 هـ . ش) دولت فرانسه واگذار شده فقط طور مشروط لغو نماید (به موضوع اینده بیشتر خواهیم پرداخت).
در 1750 میلادی جان وینکلمن المانی وقتی کتاب معروف خود عنوان «تاریخ هنر قدیم» نوشت میزان ملاکی تغییر سبک مختلف هنری ارائه نمود. عنوان پدر علم باستانشناسی نامیده هنگامی که جنس جاکوب اسموسن وارسا درس سال 1884 میلادی کتاب معروف خود تحت عنوان «ادوارد باستانی دانمارک» منتشر نمود موضوع تقسیم ادوار مختلف باستانی سه گروه سنگ برنز اهن که قبلا توسط استادش کریستین جورگنسن تامسن پیشنهاد ارائه شده مفصلا توضیحاتی داد ضمن جلوگیری انهدام میراث فرهنگی ترقی ارائه نمود رسما عنوان اولین باستانشناس تاریخ مطالعات باستانی شناخته بعدها مقام استادی بخش باستان شناسی دانشگاه دانمارک کپنهاک رسید همچنین مدرسه مطالعات تحقیقات باستانی پاریس که قسمتی تشکیلات موزه لوور وبه نام مدرسه لوور سال 1882 میلادی رسما کار اموزش باستانی تربیت باستان شناسان پرداخت. اولین گروه دانشجویان باستانی دانشگاه تهران حدود سال 50 - 1949 میلادی فارق التحصیل شناخته شدند.
برای پیگیری چگونگی تکوین تطور تکاملی تشکیلات باستان شناسی ایران که گاهی وقفه سکته بوده زمانی طور طبیعی جبری مسیر خود طی نموده ابتدا خلاصه جدول زمان بندی تحولات سازمانی تشکیلات باستان شناسی نظر افکنیم سپس شرح مختصری نکات برجسته بسنده نماییم.
توجه ایرانیان میراث فرهنگی
قبل ورود بحث اصلی که چگونگی تکوین تکامل تشکیلات باستانشناسی ایران است، چگونه توجه ایرانیان ابتدای امر نسبت میراث فرهنگی اثار باستانی باید اختصار مطالعه قرار داد. اساس مدارک موجود چنین نظر رسد که ابتدای توجه ایرانیان اثار باستانی حد یک تفنن زودگذر موقت که اکثر اوقات انهدام ویرانی انها بوده تجاوز نمی شود. 1) باره بهترین شاهد مدعای اعترافات محمد حسن خان اعتماد السلطنه که ضمن خاطرات روز شنبه 12 جمادی الاول سال 1303 هـ . ق که مطابق بهمن ماه 1264 هـ .ش چنین نوشته شده است:
« ... بعد نهار خانه امدم. عصر مشغول خواندن مسکوکات کهنه شدم. تازه خیال افتادم. سکه کهنه جمع کنم» (اعتماد السلطنه 407)
« ضمن خاطرات روز دوشنبه 24 جمادی الاول همان سال نویسد «صبح خواستم لباس نپوشم تمام روز خانه باشم، مشغول خواندن سکه کهنه که حالا خیال افتادم سکه کهنه جمع کنم شوم باز نشد. خانه ظل السلطان رفتم. خیلی صحبت شد. خانه امدم. کاغذ سختی نایب السلطنه (نوشتم) استعفا احتساب نمودم. بعد عصر شیخ مهدی عارفخان سکه قدیم که تازه خریده ام خواندیم ... ) اعتماد السلطنه 413 .
این تفنن خرید فروش اثار باستانی بیشتر میان طبقه اعیان اشراف جامعه اواخر عهد ناصری رواج بوده . اثار فرهنگ ایران مرور طریق مختلف وارد مجموعه خصوصی شده است. یکی راه ورود اشیا مجموعه خصوصی صورت هدیه بوده که بهترین شاهد نوشته دکتر فووریه پزشک مخصوص ناصرالدین شاه قاجار که بین سال 1360 1309 هـ . ق ایران سر برد. خاطرات خود مدت نوشته است. دکتر فووریه نویسد:
«اعتماد السلطنه یکی امامزاده اهنگران کاشی زیبایی دست اورد که اگرچه جلای کاشی طلایی نداشتند ولی باز اهمیت نبودند سه عدد انها رابرداشت من هدیه داد ... (دکتر فووریه - 388) ...
تاسیس نخستین موزه ایران
شواهد ارائه شده فوق دال وجود اثار باستانی واشیاء عتیقه درمجموعه تماما ویا قسمتی انها دریک موزه عمومی حفاظت شده اند هیچ گونه اطلاعی دردست نیست اما دراینکه