کشت مکانیزه برنج مشخصات فنی ماشینهای نیاز

مقدمه : یکی دلایل اصلی کند بودن روند رشد مکانیزاسیون برنج در کشور، عدم دسترسی کشاورزان ماشینها تکنولوژیهای مناسب است. حال حاضر کشت برنج در کشور، بصورت نیمه مکانیزه می باشد، بطوریکه برخی عملیات کشت کار این محصول، کمک ماشین برخی دیگر بصورت دستی اجرا می گردند. کمی تعمق این مساله می توان پی برد که عملیات زراعی همچون اماده سازی زمین خرمنکوبی که انجام ان دست بسیار سخت طاقت فرساست، کمک ماشین کارهایی همچون درو نشاکاری که کمی اسانتر انها هستند ولی عوض نیاز دقت بیشتری دارند یا بعبارتی دیگر باید گیاه مدارا یا تیمار داری نمود، توسط دست صورت می گیرند. 

 این مساله موید انست که کشاورزان اهمیت نقش ماشین امر کشت برنج ( لحاظ کاهش صعوبت کاری کاهش نیروی انسانی مورد نیاز کاهش هزینه تولید ) پی برده اند. ورای این مسائل، عدم استفاده اکثر کشاورزان ماشین برای برخی عملیات، بیانگر انست که ماشینهای موجود جهت انجام این کار، مناسب نبوده سبب افت کمی کیفی محصول می گردند . گرچه برخی کشاورزان ماشین برای انجام این کار استفاده می نمایند، صرفا بمنظور کاهش سختی کار برداشت بموقع محصول می باشد. استفاده ماشینها تکنولوژیهای نامناسب، علاوه بر وارد نمودن خسارتهای کمی کیفی محصول، خسارتهایی مزرعه وارد می نمایند که اثر انها دراز مدت نمایان خواهند گردید. این مقاله سعی گردیده است مشخصه فنی لازم برای ماشینهای شالیزاری متناسب شرایط موجود کشور، جهت اطلاع کشاورزان عزیز بعنوان مصرف کننده دست اندرکاران محترم وزارت جهاد کشاورزی، بعنوان مروجان متولیان امر تامین ماشین الات مورد نیاز، بمنظور تصمیم گیری صحیح انتخاب انها ( چه وارداتی چه داخلی ) ، ارائه گردد.

کلمات کلیدی: کوبنده جریان محوری ، مقاومت ریزش ، ورس یا خوابیدن، سیستم کنترل تراز عرضی، شعاع فرمانگیری، قدرت ویژه، چرخ زنجیری، دو دیفرانسیل،

بررسی منابع:

در حال حاضر کشور ما بیش 95%  عملیات تهیه زمین مزارع شالیزاری ( شخم ، گل اب نمودن تسطیح نهایی ) کمک ماشین حدود کمتر 2% عملیات نشاکاری کمک ماشین بقیه دست صورت می پذیرد. عمل وجین ، تقریبا تمام مزارع بصورت دستی استفاده توام علف کشها انجام می گیرد. عمده عملیات درو بصورت دستی تقریبا تمام عملیات خرمنکوبی استفاده خرمنکوبهای پشت تراکتوری ، کمباینهای غلات خرمنکوبهای دستی صورت می گیرد. عمل سمپاشی کمک سمپاشهای نوع پشتی موتور دار بدون موتور برخی کمک سمپاشهای پشت تراکتوری انجام می گیرد. مشکلاتی را که اثر استفاده ماشینهای موجود، ان مواجه هستیم، بالا بودن میزان تلفات برنج ( بین 16 – 21 صد)، گود شدن زمینها اثر تخریب لایه سخت خاک عدم امکان بکار گیری ماشینهای مخصوص مزارع شالیزاری که دارای ظرافت خاصی می باشند، اشاره نمود.  

مواد روشها:

برای انتخاب ماشینها تکنولوژیهای مناسب برای کشت مکانیزه برنج، نیاز است که مطالعات وسیعی جنبه مختلف مدیریتی فنی همچون جنبه اقتصادی ، فرهنگی، جغرافیایی، شرایط مزرعه ای گیاهی صورت گیرد. ماشین یا تکنولوژی انتخاب گردد که شرایط موجود همخوانی یا بعبارتی دیگر سازگاری داشته باشد.  در زیر، ابتدا بطور مختصر اهمیت این موارد پرداخته سپس جنبه فنی ماشینها بطور مفصل تر مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

1-     وضعیت اقتصادی کشاورزان منطقه ؛ صورت برخوردار بودن کشاورزان وضعیت اقتصادی مطلوب تبع ان، بالا بودن قدرت خرید انها، که انهم منوط کسب امد بیشتر اراضی زراعی است، قادر تهیه ماشین تکنولوژی برتر (که قطعا هزینه اولیه بیشتری را بهمراه دارد ) تامین هزینه سرویس ونگهداری بموقع انها خواهند بود بالعکس.

2-     وضعیت اجتماعی کشاورزان ؛ نوع روابط بافت اجتماعی کشاورزان یک منطقه، نقش مهمی را تعیین نظامهای بهره برداری ماشینها، خواهد داشت. توجه نظامهای  بهره برداری ماشینها ( تامین ماشین بصورت خصوصی ، تعاونی خدماتی )، چنانچه روابط بافت اجتماعی کشاورزان یک منطقه بهم وابسته تر نزدیکتر باشد، صورت بر خورداری سطوح کوچک مزارع ، تامین ماشین بصورت تعاونی استفاده اشتراکی،صرفه اقتصادی بیشتری خواهد داشت. لازم یاداوری است که نظام بهره برداری ماشینها، نقش اساسی را تعیین نوع اندازه ماشینها دارد.

3-     وضعیت فرهنگی کشاورزان؛ برخورداری سطح اگاهی دانش بالاتر، امکان اموزش تکنولوژیهای جدیدتر را پی خواهد داشت.

4-     شرایط مزرعه ای؛ دیدگاه ماشینی شرایط مزرعه ای شالیزارها، کاملا متفاوت خشکه زاریهاست که زیر برخی انها اشاره می گردد؛

1) کشت برنج بر خلاف سایر محصولات  مزارع غرقابی باتلاقی یا همواره اشباع اب صورت می گیرد . دیدگاه مکانیکی، خاک سطحی ان سست تحمل پذیری کم می باشد. اکثر عملیات کشاورزی بخصوص عملیات تهیه زمین شرایطی صورت می پذیرد که خاک ان وضعیت خمیری یا چسبنده می باشد، حالیکه مزارع خشکه زاری، خاک باید وضعیت شکل پذیر یا نسبتا خشک باشد وگرنه سبب اسیب رساندن ساختمان خاک می گردد.

2 )  خاک مزارع شالیزاری، لحاظ بافت ، عمدتا نوع سنگین نیمه سنگین میباشند که مشخصه مهم ان ، می توان بالا بودن میزان چسبندگی پایین بودن مقدار اصطکاک داخلی ، اشاره نمود.

تعداد صفحات 8 صفحه

د ) انتخاب نشاکار

همانگونه که بیان گردید ارقام برنج ایرانی نظر خواص ظاهری وفیزیولوژیکی حتی مرحله نشاء نیز انواع دیگر همچون نوع ژاپنی، متفاوت می باشند. ترد اسیب پذیربودن نشاها مقابل صدمات مکانیکی، بلندتر بودن ارتفاع ان حتی مرحله نشاء جوان (2 تا5/2 برگی ) ضعیف بودن ساقه وغیره این جمله می باشند.

از سوی دیگر پایین بودن  قدرت پنجه زنی برخی ارقام محلی، نیاز کاشت مقدار بیشتر بوته کپه فاصله کاشت بیشتر روی ردیفهای کشت ،حساس بودن انها عمق نشاکاری غیره  همه مواردی است که دامنه خاصی توانائیهای یک ماشین نشاکار را چه نظر سیستم رانش، سیستم انتقال نشاء سیستم کارنده، طلب می نماید .

1- بدلیل عدم یکنواختی خاکهای شالیزاری ایران نسبت خاکهای کشورهای سازنده (ژاپن کره )نیاز اصلاح حساسیت سیستم هیدرولیک بخش کارنده (ماشینهای سوار ) ودر بخش حرکتی (ماشینهای راه رونده)ضروری می باشد .

2- نوع انگشتی بایستی یا نوع روتاری (rotary type) ودر صورت استفاده نوع رفت وبرگشتی(crank type) بایستی فاصله نهایی خط حرکتی بیشتر 18 سانتیمتر برخوردار باشند .

3- مشاهده می گردد که توانایی حرکت ماشینهای سوار نسبت نوع راه رونده شالیزارهای نیمه باتلاقی باتلاقی بیشتر می باشد .لذا نوع سوار ان دلیل نوع اماده سازی اراضی شالیزاری ایران عمق زیاد قرارگیری لایه سخت خاک توصیه می گردد .