تحقیق سوره شعرا

لینک دانلود خرید پایین توضیحات

دسته بندی : وورد

نوع فایل :  .doc ( قابل ویرایش اماده پرینت )

تعداد : 33 صفحه

---

 قسمتی متن : 

بسم الله الرحمن الرحیم

سوره شعرا [26].

تمامى ایات سوره ـجز چهار ایه اخرـ مکه نازل شده و227 ایه .

محتواى سوره :.

مـى دانـیـم سـوره هاى مکى که اغاز دعوت اسلام نازل گردید بیشتر روى اصول اعتقادى , تـوحـید,,معاد عودت پیامبران خدا اهمیت قران تکیه مى شد, وتقریبا تمام بحثهاى سوره شعرا پیرامون همین مسائل دور مى زند.در حقیقت مى توان محتواى سوره چند بخش خلاصه کرد:.بـخـش اول طـلـیـعه سوره که حروف مقطعه , سپس عظمت مقام قران تسلى خاطر پـیـامـبـر(ص ) بـرابر پافشارى خیره سرى مشرکان اشاره اى بعضى نشانه هاى توحید صفات خدا سخن مى گوید.بـخـش دوم فـرازهایى سرگذشت هفت پیامبر بزرگ مبارزات انها باقومشان , لجاجتها خـیـره سریهاى انان بازگو مى کند که شباهت زیادى منطق مشرکان عصر پیامبر اسلام (ص ) داشته مخصوصا روى عذاب دردناک اقوام بلاهاى وحشتناکى که انها فرود امد تکیه شده که خود تهدید موثرى براى مخالفان پیامبراسلام شرایط است.بـخـش سـوم کـه حـقـیـقـت جـنبه نتیجه گیرى بخشهاى گذشته داردـپیرامون پیامبر اسـلام (ص ) عظمت قران تکذیب مشرکان دستوراتى حضرت زمینه روش دعوت , چـگـونگى برخورد مومنان سخن مى گوید, وسوره بشارت مومنان صالح تهدید شدید ستمگران پایان مى دهد.ضمنا نام سوره چند ایه اخر که پیرامون شعراى بى هدف سخن مى گوید گرفته شده .

فضیلت تلاوت سوره :.

در حدیثى پیامبر اسلام (ص ) چنین مى خوانیم : ((کسى که سوره شعرا رابخواند عدد کسى که نوح تصدیق تکذیب کرده ده حسنه براى اوخواهد بود, همچنین هود, شعیب , صالح ابراهیم عدد تمام کسانى که تکذیب عیسى تصدیق محمد(ص ) کرده اند)).البته منظور تلاوتى که مقدمه تفکر سپس اراده عمل باشد.

به نام خداوند بخشنده بخشایشگر

(ایـه 1)ـبـاز اغـاز ایـن سوره نمونه دیگرى حروف مقطعه قران روبرومى شویم ((طا, سین , میم )) (طـسم ).روایات متعددى پیامبراکرم (ص ) بعضى صحابه تفسیر ((طسم )) نقل شده که همه نشان مـى دهـد حروف علامتهاى اختصارى نامهاى خدا, یانامهاى قران , مکانهاى مقدس بعضى درختان بهشتى مانند .ایـن روایات , تفسیرى که اغاز سوره اعراف زمینه نقل کردیم تاییدمى کند, عین حـال بـا انـچـه اغاز سوره بقره اوردیم که منظور بیان اعجاز وعظمت قران که کلام بزرگ حروف ساده کوچک ترکیب شده منافاتى ندارد.

(ایـه 2)ـاین ایه عظمت قران چنین بیان مى کند: ((اینها ایات کتاب مبین )) (تلک ایات الکتاب المبین ).تـوصـیف ((قران )) ((مبین )) که اصل ماده ((بیان )) اشاره اشکاربودن عظمت اعـجـاز مـى بـاشـد کـه هر چه انسان محتواى بیشتر دقت کند معجزه بودنش اشناتر مى شود.از گذشته قران بیان کننده ((حق )) ((باطل)) اشکارکنند راه سعادت وپیروزى نجات گمراهى .

(ایه 3)ـسپس دلدارى پیامبر(ص ) پرداخته , مى گوید: ((گویى مى خواهى جان خود خاطر که انها ایمان نمى اورند شدت اندوه باددهى )) (لعلک باخع نفسک الا یکونوا مومنین ).

ارى ! همه پیامبران الهى چنین دلسوز بودند مخصوصا پیامبر اسلام که تعبیر کرارا قران او امده .بعضى مفسران چنین مى گویند که سبب نزول ایه فوق که پیامبر(ص ) مرتبا اهل مکه توحید دعوت مى کرد, اما انها ایمان نمى اورند,پیامبر(ص ) انقدر ناراحت شده که اثار چهره اش اشکار بود, ایه فوق نازلشدوپیامبر(ص ) دلدارى داد.

(ایه4 )ـاین ایه براى اثبات حقیقت که خداوند هر چیز قادر حتى مى تواند همه انها اجبار وادار ایمان کند چنین مى گوید: ((اگر مابخواهیم اسمان ایه اى انها نازل مى کنیم که گردنهایشان برابر خاضع گردد)) (ان نشا ننزل علیهم من السما ایه فظلت اعناقهم لها خاضعین ).اشـاره که ما قدرت داریم که معجزه خیره کننده , عذاب شدید ووحشتناکى انها فـرو بفرستیم که همگى بى اختیار سر تعظیم برابر فرود اورندو تسلیم شوند, ولى ایمان اجـبـارى ارزشى ندارد, مهم که انها روى اراده تصمیم درک اندیشه برابر حق خاضع گردند.

(ایه5 )ـسپس موضع گیرى مشرکان کافران برابر قران اشاره کرده ,مى فرماید: ((و هیچ ذکر تـازه اى سـوى خـداوند مهربان براى انها نمى اید مگر که روى گردان مى شوند)) (وما یاتیهم من ذکر من الرحمن محدث الا کانوا عنه معرضین ).تـعـبـیـر بـه ((الـرحـمـن )) اشاره که نزول ایات ((رحمت عامه))پرروردگار سرچشمه مى گیرد که همه انسانها بدون استثنا سعادت کمال دعوت مى کند.و تـعـبـیـر بـه ((محدث )) (تازه جدید) اشاره که ایات قران یکى پس دیگرى نازل مى گردد, هرکدام محتواى تازه اى دارد.

(ایه6 )ـسپس اضافه مى کند: اینها تنها ((اعراض )) قناعت نمى کنند, بلکه مرحله ((تکذیب )) بـدتـر ((اسـتـهـزا)) مى رسند, مى فرماید: ((انها تکذیب کردنداما زودى اخبار انچه اسـتـهـزا مى گرفتند انان مى رسد)) مجازات دردناک کار خود باخبر مى شوند (فقد کذبوا فسیاتیهم انبوا ما کانوا یستهزون ).مـنـظـور ((انـبـا)) ایـنجا کیفرهاى سختى که جهان جهان دیگردامنگیر انها مى شود.بررسى ایه ایه قبل نشان مى دهد که انسان هنگام قرارگرفتن درجاده هاى انحرافى بطور تصاعدى فاصله خود حق بیشتر مى کند.نـخـسـت مـرحـله اعراض روى گرداندن بى اعتنایى نسبت حق , اماتدریجا مرحله تـکذیب انکار مى رسد, باز مرحله فراتر مى رود حق باد سخریه مى گیرد, دنبال مجازات الهى فرا مى رسد.

(ایه7 )ـ زوجیت گیاهان :.

در ایات گذشته سخن اعراض کافران , ایات تشریعى یعنى قران مجیدبود اینجا سخن اعراض انها ایات تکوینى نشانه هاى خدا پهنه افرینش , انها نه تنها, گوش جان خود سخنان پیامبر(ص ) مى بستند, بلکه چشمهاى خود دیدن نشانه هاى حق اطراف خود محروم مى ساختند.نخست مى گوید: ((ایا انها زمین نگاه نکردند چه بسیار گیاهان انواع مختلف , نر ماده , زیبا جالب پرفایده افریدیم )) (اولم یروا الى الا رض کم انبتنا فیها من کل زوج کریم ).

(ایـه 8)ـدر ایـن ایه عنوان تاکید تصریح بیشتر مى فرماید: ((در (خلقت گیاهان ارزشمند) نشانه روشنى (بر وجود خدا) )) (ان فى ذلک لا یه ).امـا کوردلان چنان غافل بى خبرند که گونه ایات الهى مى بینند,باز غفلتند, چرا که کفر لجاج قلب انها رسوخ کرده .لذا پایان ایه مى فرماید: ((اکثر انها هرگز مومن نبوده اند)) (وما کان اکثرهم مومنین ).

(ایـه9 )ـدر ایـن ایـه بـا تـعـبـیـرى که نشانه تهدید تشویق , بیم امید, مى فرماید: ((و پروردگار تو قدرتمند مهربان )) (وان ربک لهوالعزیزالرحیم ).((عـزیـز)) معنى قدرتمندى که شکست ناپذیر , توانایى برارائه ایات بزرگ دارد, هـم درهم کوبنده تکذیب کنندگان , ولى حال ((رحیم )) رحمت واسعه اش همه جا فراگرفته , بازگشت جدى سوى اودر یک لحظه کوتاه کافى که تمام نظر لطف او متوجه انسان سازد گناهان گذشته اش قلم عفو کشد.

(ایه 10)ـ اغاز رسالت موسى (ع ):

گفتیم سوره سرگذشت هفت تن پیامبران بزرگ عنوان درس اموزنده اى براى عموم مسلمانان مخصوصا مسلمانان نخستین بیان شده .نخست موسى (ع ) شروع مى کند بخشهاى مختلفى زندگى او ودرگیریش فرعونیان هنگام غرق قوم ظالم ستمگر شرح مى دهد.ایـن بـحثها گرچه ظاهر مکرر , اما دقت انها نشان مى دهد که هرمورد روى بخش خاصى سرگذشت پرماجرا تکیه شده .فـى المثل ایات بحث هنگامى نازل که مسلمانان سخت اقلیت قرار داشتند دشمنان انـهـا بـسیار قوى نیرومند, اینجا لازم خداوندسرگذشتهاى مشابهى اقوام پیشین بیان کنند بدانند قدرت عظیم دشمن وضعف ظاهرى انها هرگز سبب شکست نخواهد شد, تـا روحـیـه انـهـا قـوى گـردد بـراسـتـقامت پافشارى خود بیفزایند, جالب که : بعد سـرگـذشت هر یک پیامبران هفتگانه جمله ((وما کان اکثرهم مومنین وان ربک لهو العزیز الـرحـیـم ; اکـثـرانـهـا ایـمـان نـیـاوردند پروردگار تو توانا رحیم )) تکرار شده , درست همان عبارتى که اغاز همین سوره پیامبر اسلام (ص ) خواندیم .ایـن هـمـاهنگى شاهد زنده اى حقیقت که ذکر بخش ازداستانهاى انبیا, خاطر شرایط خاص روانى اجتماعى مسلمانان مقطع خاص زمانى مشابه بوده .نـخست مى گوید: ((و (به خاطر بیاور) هنگامى که پروردگارت موسى نداکرد که سراغ قوم ستمگر برو)) (واذ نادى ربک موسى ائت القوم الظالمین ).

(ایـه11 )ـ((قـوم فـرعـون , ایـا انها (از مخالفت فرمان پروردگار) پرهیز نمى کنند))(قوم فرعون الا یتقون ).ایـن نـکته قابل توجه که تنها صفتى فرعونیان که تکیه کرده ظلم مى دانیم ظـلم معنى جامع گسترده اى دارد که شرک یکى مصادیق بارز , استثمار استعباد بنى اسرائیل همه زجر شکنجه مصداق دیگرى مى باشد, گذشته انها اعمال خـلافـشان قبل هر کس برخودشان ستم مى کردند, ترتیب مى توان هدف دعوت انبیا مبارزه ظلم ستم تمام ابعاد خلاصه کرد!.

(ایـه12 )ـ ایـن هـنـگام موسى مشکلات عظیم خود پیشگاه پروردگارعرض مى کند او تقاضاى قوت قدرت بیشتر براى تحمل رسالت عظیم مى نماید: ((عرض کرد پروردگارا! من بیم دارم که مرا تکذیب کنند)) (قال رب انى اخاف یکذبون ).و جار جنجال خود مرا صحنه بیرون کنند.مـوسـى (ع ) ذکـر ایـن سـخن کاملا حق داشت چرا که فرعون دار دسته اش انقدر مسلط اوضـاع کـشـور مصر بودند که احدى یاراى مخالفت انها نداشت وهرگونه نغمه مخالفى شدت بى رحمى سرکوب مى کردند.

(ایه 13)ـبه علاوه ((سینه من براى انجام رسالت وسعت کافى ندارد))(ویضیق صدرى ).از گذشته ((زبان من قدر کافى گویا نیست )) (ولا ینطلق لسانى ).بـه هـمـیـن جهت تقاضاى من : ((به (برادرم ) هارون رسالت بدهى ))تا همراه من مامور اداى رسالت گردد (فارسل الى هرون ).تا معاضدت یکدیگر بتوانیم فرمان بزرگ برابر ستمگران خیره سر اجرا دراوریم .

(ایـه 14)ـاز هـمه اینها گذشته ((انها من (به اعتقاد خودشان ) گناهى دارند))(ولهم على ذنب) مـن یـکـى ایـن فرعونیان ستمگر هنگامى که یک مردبنى اسرائیلى مظلوم درگیر ضربه قاطع خود کشته ام .از ایـن نظر ((مى ترسم (به عنوان قصاص ) مرا قتل برسانند)) رسالت عظیم پایان نرسد (فاخاف یقتلون ).مـوسـى تـرسى براى شخص خود نداشت بلکه بیم داشت که قبل ازرسیدن مقصد پاى دراید, لذا خداوند تقاضاى نیروى بیشتر براى مبارزه مى کند.

(ایه15 )ـخداوند تقاضاى صادقانه موسى اجابت کرد ((فرمود: چنین نیست )) (قال کلا ) که بتوانند تو قتل برسانند سینه ات تنگى کند وزبانت گره داشته باشد گویا نگردد.دعـاى تو برادرت اجابت کردم او ماموریت دادم ((پس شما هر دو ایات ما بروید)) فرعون قوم گمراهش سوى من دعوت کنید(فاذهبا بایاتنا).و فکر نکنید من شما دورم جریان امر شما ما مخفى , بلکه ((ما باشما هستیم به