لینک دریافت خرید پایین توضیحات
دسته بندی : وورد
نوع فایل : .doc ( قابل ویرایش اماده پرینت )
تعداد : 18 صفحه
قسمتی متن :
مقدمه
دانشگاه گندیشاپور نخستین دانشگاه جهان که سال 271 پیش میلاد شهر گندیشاپور خوزستان، به فرمان شاپور دوم بنیانگذاری شد. ان دانشگاه، که عربها جندیشاپور خواندهاند، رشتههای پزشکی، فلسفه، الاهیات علوم، بهویژه اخترشناسی، اموزش داده میشد. گندیشاپور یک بیمارستان اموزشی، رصدخانه کتابخانهی بزرگی داشت که نوشتههایی زبانهای پهلوی، یونانی، هندی سریانی نگهداری میشد. دانشگاه الگویی بنیانگذاری بیتالحکمه در بغداد شد.
بنیانگذاری گندیشاپور
گندیشاپور یکی هفت شهر اصلی امپراتوری ایرانیان ایالت خوزستان بود. برخی نویسندگان بنیانگذاری شهر اشکانیان نسبت میدهند، اما برخی دیگر براین باورند که شهر شاپور اول، دومین پادشاه ساسانی، پس شکست ارتش والریانوس، امپراتور روم، سال 260 میلادی، ساخت عنوان پایگاه نظامی و جای نگهداری 70 هزار اسیر رومی بهره میگرفت. واژهی وندویشاپور، که مفهوم "تسخیر شده دست شاپور" است، نظر پشتبانی میکند. فردوسی چگونگی پدید امدن شهر اورده است:
نگه کرد جایی که بد خارسان او کرد خرم یکی شارسان
کجا گندشاپور خوانی ورا جز نام نامی نرانی ورا
در خوزیان دارد بوم بر که دارند هر کس او برگذر
از او تازه کشور خوزیان پر مردم اب سود زیان
یکی شارسان اباد بوم که پر دخت بهر اسران روم
برخی دیگر از تاریخنگاران نوشتهاند که بنیانگذاری گندیشاپور اردشیر اول اغاز کرد پسرش شاپور پایان رساند. نمونه، ابن ندیم مینویسد: " اردشیر گرداوری کتاب هند روم بقایای اثاری که عراق مانده بود، کسانی بدان ناحیهها فرستاد انها هرچه متفرق گرداورد انچه متباین تالیف کرد." نظر او، اردشیر میخواست مدرسهای بسازد که بزرگی شکوه مانندی وجود نداشته باشد. اما زمان کار پیدا نکرد پسرش شاپور اول راه او ادامه داد.
گندیشاپور که اغاز روستای کوچکی نام نیلاوه زمان شاپور دوم،ذوالاکتاف، شهری گسترده اباد شد. هنگامی که ژولین، امپراتور روم، در سال 363 میلادی ایران یورش اورد، شاپور دوم لشکر خود شهر گرد اورد. رو، وندویشاپور شاپور گرد به گنده شاپور، معنای لشکرگاه شاپور، شناخته ارامارام صورت گندیشاپور امد زمان زیادی پایتخت ساسانیان بود. ان شهر زمان یورش عربهای مسلمان همچنان شهرهای مهم خوزستان ایران زبان انان جندیشاپور شناخته میشد که زبان فارسی همین نام شهرت یافت. اما پس بنیانگذاری بیتالحکمه بغداد رفتن بسیاری دانشمندان وبزرگان شهر مرکز علمی اسلامی، ارامارام اهمیت خود دست داد پس 900 سال شکوفایی رو ویرانی نهاد اکنون ویرانههای نزدیکی شوشتر جایی نام شاه اباد، جای مانده است.
از پادگان نظامی پایگاه دانش
گندیشاپور که اغاز یک شهر نظامی میماند، ارامارام چهرهی شهر دانش خود گرفت. گردامدن برخی ماهرترین پزشکان روزگار وجود امدن مرکزهای اموزش پزشکی شهر، سراغاز دگرگونی بزرگ بود. قفطی، نویسندهی کتاب اخبار الحکما، اغاز اموزش پزشکی شهر گندیشاپور زمان اردشیر میداند نوشته که دانشمندان و پزشکان سریانی شهر امدند اموزش پزشکی اغاز کردند. او نوشته که شکوفایی علمی گندیشاپور زمان شاپور دوم بوده زبان شاپور نوشته که گفت:"شمشیرهای ما مرزها میگشاید دانش فرهنگ ما، قلبها مغزها تسخیر میکند."
گندیشاپور زمان خسرو انوشیروان(531- 579 میلادی) شهرت تاریخی خود رسید، چرا که به خواست او نهضت علمی توانمندی ایران پیدا شد. وی بنا نوشتههای اکاثیاس، فلسفه اورانوس طبیب فیلسوف اموخته عالمان حکیمان مترجمان ادیبان توجهی ویژه داشت هر یک کاری میگماشت. چنانکه بولس ایرانی مامور تالیف کتابی منطق ارسطو کرد کمک جبراییل درستبد(Dorostbad)، یعنی وزیر رئیس بهداری، سال بیستم سلطنت خود پزشکان گندیشاپور گرد اورد روش پرسش پاسخ کتابی علوم طب بنویسند. بهرهگیری او برزویهی پزشک ترجمهی کتابهای هندی و همنشینی حکیمانه او بزرگمهر، که نظر میرسد همان برزویه باشد، مشهور است.
انوشیروان بزرگمهر را، که ریاست دانشکدهی پزشکی داشت، به هندوستان فرستاد کتابهای خوب هندی ایران بیاورد. جمله کارهای ماندگار برزویه، ترجمهی کتابی سانسکریت نام Panchatantra زبان پهلوی که نام کلیله دمنه مشهور شد. او علاوه اثر ارزشمند چند تن پزشکان هندی خود ایران اورد. کتابی نام حکمت هندی، که 462 هجری/1070 میلادی تلاش شمعون انطاکی عربی یونانی ترجمه شد، او منسوب است.
از رویدادهای علمی مهم دورهی انوشیروان، پناه جستن هفت تن دانشمندان فیلسوفان مدرسههای روم شرقی سال 529 میلادی که بیم تعصب ژوستینیانوس، امپراطور روم شرقی، ایران امدند فرمان خسرو مهربانی پذیرفته شدند. ان حکیمان پیروان شیوهی نوافلاطونی بودند انوشیروان برخی انان بهویژه پریسکیانوس، گفتوگوهای علمی داشت پرسشها پاسخهای دو ،کتابی فراهم شده که اکنون ترجمهی ناقصی لاتین کتابخانهی سنژرمن پاریس عنوان "حل مسائلی موضوعی مشکلات خسرو پادشاه ایران" موجود است. کتاب شامل گفتوگوهای کوتاهی در موضوعهای گوناگون روانشناسی، کارهای اندامها، حکمت طبیعی، اخترشناسی تاریخ طبیعی است.
از انجا که دانشگاه گندیشاپور، بهویژه دورهی انوشیروان، نسبت دانشمندان هر ایین ملتی گرمی رفتار میشد، نهاد اموزشی پژوهشی بزرگترین مرکز علمی جهان روزگار دانشمندان پزشکانی جایجای جهان، چین هند، مصر یونان، مسیحی زدشتی هر نگرش فلسفی گردهم امدند. رو، جرج سارتون، پژوهشگر تاریخ علم، خلاف بسیاری دیگر پژوهشگران نویسندگان، مرکز علمی پژوهشی، نه عنوان مدرسهی که عنوان دانشگاه گندیشاپور یاد کرده است. گندیشاپور بیان او:" بزرگترین مرکز فکری عصر افکار یونانی، یهودی، مسیحی، سریانی، هندی ایرانی میتوانستند انجا مقایسه شوند هم درامیزند."
سازمان اموزشی
در دانشگاه گندیشاپور اموزش پزشکی اهمیت زیادی داشت اموزش اخترشناسی فلسفه پس توجه بود. اموزش پزشکی امیزهای پزشکی هندی، یونانی ایرانی شیوهی اموزشی اندازهی پیشرفت کرد که برخی تاریخنگاران شهر بقراط نام دادهاند قفطی، نویسندهی کتاب اخبارالحکما پزشکی یونان کاملتر میداند. نظر چندان مبالغهامیز نمینماید، چرا که پزشکانی هند، چین، اسکندریه، فینیقیه، میانرودان ایران گندیشاپور گردامده بودند و باعث امیزش پیوند رویکردهای پزشکی گوناگون نقد انها شده بودند چنین پیوند امیزش علمی فرهنگی زمان جهان وجود نیامده بود. جهان دانش رو به گندیشاپور وامدار است که دورانی که ارتباط دانشمندان ملتهای گوناگون گسترش پراکنش دانستههای علمی ابزارهای کارامدی وجود نداشته، چنین فرصت ارزشمندی فراهم کرده است.
شهر گندیشاپور کهنترین بیمارستان اموزشی جهان خود داشت. پزشکان بیمارستان، همزمان به کار درمان بیماران و اموزش دانشجویان میپرداختند. نظر میرسد دارای گونهای سازمان پزشکی بودهاند. بهترین پزشک، که ریاست همهی پزشکان میرسید، لقب درستبد شناخته میشد که علاوه ریاست بیمارستان گندیشاپور، پزشک ویژهی پادشاه ساسانی بود. جبراییل درستبد شناختهشدهترین انان که اجازهنامهی پزشکی او صادر میکرد.